Najważniejsze badania w diagnostyce nowotworów
Badania przesiewowe
Testy przesiewowe pozwalają wykryć rozwijający się nowotwór jeszcze zanim pojawią się objawy. Wykonanie takich testów zaleca się przede wszystkim osobom, u których występuje zwiększone ryzyko wystąpienia raka. Wynik potwierdzający obecność rozwijającego się nowotworu pozwala na wczesne rozpoczęcie leczenia, co zwiększa rokowania.
Badania obrazowe
Badania obrazowe to jedne z narzędzi powszechnie stosowanych w diagnostyce nowotworów. Do najmniej inwazyjnych zaliczamy badanie USG, które pozwala na szybką ocenę struktury narządów wewnętrznych oraz mammografię, uznawaną za najlepsze badanie w profilaktyce raka piersi u kobiet. Dokładniejszy obraz danych obszarów ciała pokazuje rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa.
Markery nowotworowe
Markery nowotworowe pozwalają na ocenę ryzyka zachorowania na poszczególne nowotwory u danej osoby. Badania są szczególnie zalecane osobom genetycznie obciążonym chorobą nowotworową. Wśród markerów nowotworowych możemy wyróżniać:
- CA 125: marker pozwala określić ryzyko rozwoju raka jajnika;
- CA 15-3: przydatny w diagnostyce raka piersi, raka jelita grubego oraz raka wątroby;
- CA 19-9: marker nowotworowy związany z trzustką i drogami żółciowymi;
- AFP: wysoka wartość może wskazywać na ryzyko rozwoju raka jąder;
- PSA całkowity: badanie pomocne w diagnostyce raka prostaty.
Biopsja
Bezpośrednia metoda diagnostyki nowotworów, polegająca na pobraniu próbki tkanki z podejrzanej zmiany. Analiza mikroskopowa tej tkanki pozwala na ostateczne potwierdzenie obecności komórek nowotworowych oraz określenie stopnia złośliwości guza. Biopsję wykonuje się najczęściej w diagnostyce nowotworu piersi, tarczycy, prostaty.
Badania endoskopowe
Badania endoskopowe, takie jak gastroskopia czy kolonoskopia są szczególnie przydatne w diagnostyce nowotworów przewodu pokarmowego, przede wszystkim raka jelita grubego oraz nowotworów układu oddechowego. Dzięki możliwości pobrania materiału do badania histopatologicznego badania endoskopowe zapewniają dość dużą precyzję diagnozy.
Cytologia
Regularne wykonywanie badań cytologicznych przez kobiety pozwala na szybką diagnostykę i wczesne wykrycie raka szyjki macicy. Cytologia pozwala również na rozpoznanie infekcji dróg rodnych i wykrycia nieprawidłowych komórek, które mogą mieć potencjał nowotworowy.
Współczesna medycyna zapewnia wiele możliwości diagnostyki nowotworów, co daje pacjentom większe szanse na szybkie wykrycie choroby i podjęcie odpowiedniego leczenia. Warto zapoznać się z listą dostępnych badań i nie zaniedbywać profilaktyki zdrowotnej.